Z pewnością niełatwo scharakteryzować krótko i w sposób kompletny magię. Rezygnując z akademickiej dokładności, można wyróżnić te spośród jej zasadniczych cech, które są istotne dla posługi spowiednika. Dokument Konferencji Episkopatu Toskanii Aproposito magia e demonologia podkreśla zasadniczą cechę magii: „Magia nie uznaje w rzeczywistości żadnej władzy wyższej od siebie; uznaje, że może zmusić «duchy» lub «demony» do ukazania się i spełnienia tego, czego ona zażąda”.

Współcześnie złe postawy ludzkie określane są w różnych formach czy słowach, ale zazwyczaj dalekich od kategorii grzechu; dąży się bowiem do moralności bez grzechu, choćby w samym nazewnictwie. Słowo to uznaje się wręcz za obrażające człowieka, a zwłaszcza naruszające jego wolność i autonomię.

Mówienie dzieciom o tym, czym jest zło i grzech nie należy do spraw najprostszych. Tym bardziej trudne staje się to w dzisiejszym świecie, gdy to, co w nauczaniu Chrystusa przedstawione jest jako wykroczenie przeciwko Jego miłości i przykazaniom postrzegane jest jako pewna norma postępowania, która choć może niektórych razi, to jednak jest przyjmowana i tolerowana.

Ksiądz w czasie spowiedzi niejednokrotnie przeżywa wątpliwości dotyczące oceny sytuacji i stanu penitenta. Czy to, co ujawnia dana osoba, to obszar grzechu, niespójności czy patologii? Czy powinienem jej zaproponować pomoc psychologa? Ale jak dokonać takiej oceny bez psychologizacji spowiedzi? Istnieją pewne kryteria, które pomagają ocenić stan zdrowia psychicznego osoby bez wchodzenia w wywiad psychiatryczny. Zaprezentowana w artykule metoda pozwala zebrać wiedzę o penitencie, która może pomóc w podjęciu decyzji o ewentualnym odesłaniu do psychoterapii.

Artykuł analizuje kwestię formowania dojrzałości emocjonalnej penitenta w ramach sakramentu pokuty i pojednania. Odpowiedzialna formacja w tym względzie wymaga – zarówno od spowiednika, jak i od penitenta – zdobycia podstawowej wiedzy antropologicznej, psychologicznej i moralnej w odniesieniu do ludzkich przeżyć. Chodzi tu zwłaszcza o wiedzę na temat sensu emocjonalności człowieka, a także na temat moralnej oceny myśli, słów i zachowań, które rodzą się pod wpływem emocji i uczuć, których doświadczamy.

Historia poucza, że właściwie każde państwo i każdy rząd (demokratycznie wybrany czy siłą odebrany) zawiera w sobie niedoskonałość tego wszystkiego, co ziemskie i stworzone. Wszystkim prawom, wszystkim przedsięwzięciom państwowym, partyjnym czy rządom koalicyjnym będzie można – w sposób bardziej lub mniej uzasadniony – to czy owo zarzucić. Bardziej niepokojący jest fakt, że państwa i rządy (nie mówiąc już o zorganizowanej grupie przestępczej), jak uczy doświadczenie, nie tylko wykazują ten czy ów brak, lecz mogą się przerodzić w całkowicie przestępczą tyranię.

Artykuł porusza problem osób spowiadających się sporadycznie przy okazji większych uroczystości lub wtedy, gdy okoliczności życiowe niejako wymuszają przystąpienie do sakramentu. Dotyczy to na przykład rodziców dzieci pierwszokomunijnych, kandydatów na rodziców chrzestnych, świadków bierzmowania czy ślubu. W takich przypadkach głównym motywem przystąpienia do sakramentu bywa konieczność „podpisania karteczki”. Choć motywacja ta jest niedoskonała, może stanowić doskonałą okazję doświadczenia Bożej miłości i mądrości Kościoła.